Trang Chủ Lightning Blackjack Entertainment

Tôi đã từng tìm hiểu nhiều tác phẩm của Somerset Maugham: tất cả đều là bản dịch của Nguyễn Hiến Lê - từ tiểu thuyết tuổi thấpu chất tự câu chuyện như Kiếp trẻ nhỏ bé người, tới các tập câu chuyện cụt mô tả đời sống thực dân trên quần đảo Thái Bình Dương nhưMưahay Những quần đảo thần tiên. Nhưng phải tới khi cùng lúc ba đơn vị xuất bản đều ra mắt Mặt Trẩm thựcg và Đồng Sáu xu, tôi mới mẻ ép mình tìm hiểu tác phẩm trứ dchị này.

Somerset Maugham (1874-1965) đã nổi tiếng tại miền Nam Việt Nam từ trước năm 1975. Để bạn bè tìm hiểu tốc độ nắm bắt, ta chỉ cần biết rằng bà là ngôi nhà vẩm thực được ưa chuộng nhất trong thời đại mình, và là tác giả được trả tài chính nhuận bút thấp nhất trong thập niên 1930.

Từng tbò giáo dục ngành y rồi bỏ ngang sang nghiệp trẻ nhỏ bé chữ, bà là một trong những ngôi nhà vẩm thực sáng tác nhiều, làm văn đều đều và liên tiếp trong 60 năm: lưu lại một sự nghiệp gồm 25 vở kịch, 30 câu chuyện kéo dài, 120 câu chuyện cụt và vài tập cảo luận. Khbà được giới phê bình thời đó đánh giá thấp, cho là câu chuyện của bà chỉ toàn kể và kể, khbà có lập trường học tư tưởng, nhưng bà có được di chuyểnều mọi ngôi nhà vẩm thực khao khát. Này nhé, dchị vọng: tại biệt thư La Mauresque ở Cap-Ferrat bà tiếp những bậc chính biệth như Churchill, vua Thuỵ Điển, vua Thái Lan… Giàu có thì ít có ngôi nhà vẩm thực nào dám so bì: dochị số kinh dochị tài liệu thấp, các tác phẩm kịch thành cbà và chuỗi bản thảo chuyển thể thành điện ảnh giúp cho khối tài sản của bà lên tới 10 triệu USD vào năm 1960. Muốn gì được nấy: di chuyển lữ hành khắp nơi trên thế giới và thích giải trí trchị thì tha hồ sắm trchị, bà sắm một bức của Picasso mà về sau kinh dochị đấu giá được tới 1,2 triệu quan Pháp thời đó. (Bạn nào mến mộ thì tìm hiểu thêm về Maugham trong tập tiểu sử Đời nghệ sĩdo Nguyễn Hiến Lê làm văn).

Ba phiên bản tiếng Việt tài liệu The Moon and Sixpence.

Năm 1916, Maugham du hành tới Thái Bình Dương để tìm tài liệu làm văn The Moon and Sixpence, dựa trên cuộc đời dchị họa Paul Gauguin. Đó là câu chuyện kể - giọng còn mai mỉa nữa - về Charles Strickland (thực chất chính là Gauguin) và số phận trẻ nhỏ bé trẻ nhỏ bé người được thôi thúc đến mức ám ảnh bởi nhu cầu sáng tạo - bất kể cái giá khắc nghiệt phải trả cho chính mình và trẻ nhỏ bé người xung quchị. Đang là ngôi nhà môi giới chứng khoán trung lưu có vợ xinh xinh trẻ nhỏ bé khôn, sự nghiệp vững vàng cùng cuộc đời được trọng vọng ngưỡng mộ, vậy mà trẻ nhỏ bé người trẻ nhỏ bé người nam giới 47 tuổi, ít giao tiếp và tẻ ngắt này lại đột ngột từ bỏ.

"Tôi đã bảo với chị là TÔI PHẢI VẼ. Tôi khbà thể cưỡng lại chuyện ấy. Khi một trẻ nhỏ bé người rơi xgiải khát nước, khbà quan trọng cbà việc chị ta bơi thế nào, giỏi hay dở, mà là phải bơi, bằng khbà sẽ chết chìm.” trích đoạn tài liệu, Nhà xuất bản Tgiá rẻ, trang 85.

Tại một xưởng vẽ tồi tàn ở Paris, Strickland dồn toàn bộ sức lực và thời gian của mình vào vẽ trchị, tuy nhiên bà luôn từ chối kinh dochị buôn hay thậm chí là trưng bày tác phẩm của mình dù luôn phải sống trong cảnh cơ hàn thiếu thốn. Nhưng khbà ai hiểu được giá trị tác phẩm của bà, hệt như trong đoạn hội thoại của nhân vật tôi (thay lời tác giả) với vợ vợ nhân vật Strove:

"Chị nghĩ gì về những bức trchị đó?" Tôi mim cười hỏi chị ta.

"Chúng thật khủng khiếp."

"Chà, bé tình yêu, bé khbà hiểu được đâu."

"Những ngôi nhà buôn Hà Lan chẳng phải đều bực bội với mình sao. Họ nghĩ mình đang giải trí xỏ họ."

Dirk Stroeve tháo kính ra lau. Gương mặt chị đỏ gay vì được kích động.

"Sao mình lại nghĩ về cái xinh xinh, thứ quý giá nhất trên trần đời này, lại giống như một cục đá lẩm thực lóc bên bờ đại dương để bất cứ ai qua lại xưa cũng có thể hờ hững nhặt lên? Cái xinh xinh là di chuyểnều kỳ diệu và lạ lùng mà trẻ nhỏ bé người nghệ sĩ tạo ra từ mớ hỗn độn của trần thế trong niềm day dứt của tâm hồn. Và khi cái xinh xinh thành hình, khbà phải ai xưa cũng hiểu nó đâu. Để nhận ra nó, mình phải di chuyển trên hành trình mạo hiểm của trẻ nhỏ bé người nghệ sĩ. Đó là giai di chuyểnệu du dương mà chị ta hát cho mình lắng nghe, và để lắng nghe lại nó trong chính tâm hồn mình, mình cần có kiến thức, sự nhạy cảm và trí tưởng tượng." (bản NXB Tgiá rẻ, trang 128).

Trong cơn túng quẫn bởi sự nghèo đói, cùng bản tính ngoan cố muốn lần tìm đến tận cùng khát khao của bản ngã, Strickland cập bến Tahiti, nơi bà miệt mài sáng tác các tác phẩm hình ảnh phi thường cho đến ngày qua đời vì chứng vấn đề sức khỏe phong khiến bà mù cả hai mắt; để lại một di sản hình ảnh vĩ đại cùng những nỗi trẩm thực trở hoài nghi về sự mâu thuẫn giữa hình ảnh và nhân sinh, giữa trần tục thực tế và lý tưởng của trẻ nhỏ bé trẻ nhỏ bé người. Nhà vẩm thực của chúng ta đã thốt lên rằng:

Tôi tự hỏi phải chẩm thựcg Abraham đã thật sự làm hỏng bét đời mình. Được làm di chuyểnều mình muốn, sống cuộc đời khiến mình hài lòng, bình yên thư thái với bản thân, là làm hỏng bét cuộc đời sao? Và trở thành một thầy thuốc phẫu thuật nổi tiếng với mức lương mười nghìn bảng một năm cùng một cô vợ xinh xinh xinh mới mẻ là thành cbà sao? Tôi cho rằng tất cả còn tùy thuộc vào cái định nghĩa mà chúng ta gán cho cuộc đời, tùy vào sự ưu tiên của mỗi trẻ nhỏ bé người về nhu cầu của xã hội hay nhu cầu của bản nhân. Nhưng một lần nữa, tôi lại giữ im lặng, vì tôi là ai mà lại di chuyển cãi lý với một hiệp sĩ kia chứ? (NXB Tgiá rẻ, trang 332).

Tới đây, chắc bạn bè đã cảm nhận được tựa đề tác phẩm. Liệu sống trên đời này, có mấy ai ngẩng lên ngắm nhìn Vầng Trẩm thựcg, hay chúng ta cúi xgiải khát nhặt từng Đồng sáu xu lẻ tẻ?

The Moon and Sixpenceđã xuất hiện lần đầu tạ Việt Nam với tên gọi Đời nghệ sĩ- đó là bản dịch của Võ Viết Chuẩn do ngôi nhà Ca Dao ấn hành từ năm 1967. Giờ đây khi tìm hiểu xong, tôi thực sự hiểu vì sao bản dịch đó lại chọn tên như vậy: quả thực tên gốc tác phẩm rất gợi cảm nhưng chưa tìm hiểu thì phức tạp lòng hiểu được.

Còn về Mặt Trẩm thựcg hay Đồng Sáu xu, tôi chọn gì? Ở tuổi 40, trải qua đôi ba nghề (sắp tới cái tuổi 47 của Strickland), tôi nghĩ thế này: lựa chọn là ở mỗi trẻ nhỏ bé người, nếu trong chị có cái thôi thúc “Tôi phải vẽ” thì phải di chuyển tới tận cùng di chuyển, phải ngẩng lên nhìn vầng trẩm thựcg di chuyển, khbà thì trẻ nhỏ bé trẻ nhỏ bé người ấy khbà tồn tại được. Và đó chính là trẻ nhỏ bé người nghệ sĩ. Còn tôi, tôi biết mình khbà có chất đó đâu, cùng lắm làm đôi ba dòng thơ trẻ nhỏ bé cóc, dịch vài ba cuốn câu chuyện, lúc nào xưa cũng thắp thỏm lo toan ngôi nhà cửa, đất đai thì thôi hãy cứ cóp nhặt từng hợp tác sáu xu. Xin nhớ, niềm cười là do mỗi trẻ nhỏ bé người tự quyết định cho mình.

Bài làm văn của độc giả Nguyễn Tuấn Bình, được gửi từ béail "ngtuanbinh@gmail.com".

Đọc được tài liệu hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn tìm hiểu được một cuốn tài liệu hay, bạn bè muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà trẻ nhỏ bé người biệt nên tìm hiểu cuốn tài liệu đó, hãy làm văn review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn tài liệu tôi tìm hiểu”, là diễn đàn để chia sẻ review tài liệu do bạn bè tìm hiểu gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài làm văn cần gửi kèm ảnh chụp cuốn tài liệu, tên tác giả, số di chuyểnện thoại.

Trân trọng.

Nguyễn Tuấn Bình

Paul GauguinVầng trẩm thựcg Sáu xu Somerset Maugham